Onderstaande tekst is een samenvatting van een artikel wat geplaatst is op de website van de International Society for Equitation Science (ISES). De titel van het artikel is ‘Position statement on restrictive nosebands‘. Het originele artikel is hier te lezen.

Tegenwoordig worden veel neusriemen van paarden erg strak vastgemaakt. Waarom doen we dit, welke effecten heeft dit op onze paarden en wat is nu eigenlijk goed?

Strakke neusriem verhoogd gevoeligheid mond
Uit onderzoek is gebleken dat het te strak vastmaken van de neusriem van je paard ervoor kan zorgen dat de slijmvliezen die zich aan de binnenzijde van de wangen van het paard bevinden hard tegen zijn kiezen (maalkiezen) worden geduwd. Het wordt waarschijnlijk geacht dat hierdoor de mond (wangen) van het paard gevoeliger (pijnlijker) worden gemaakt waardoor de reactie van het paard op druk van de teugels verhoogd wordt en hij sneller ‘toegeeft’ (nageeft) (Randle & McGreevy, 2011). Dit geeft als voordeel voor de ruiter dat het paard het gevoel geeft op een licht contact van de teugels te lopen, iets wat over het algemeen wordt gezien als dat het paard meer ‘onderdanig’ (gehoorzaam) zou worden. Maar wat eigenlijk bereikt wordt met het te strak vastmaken van de neusriem is dat we de mond van het paard pijnlijker maken, waardoor het paard sneller reageert op teugelhulpen omdat hij probeert de pijn die hij ervaart te verlichten. Als dit niet lukt, omdat de neusriem te strak blijft en de paard daardoor geen enkele mogelijkheid heeft de pijn te verlichten, zorgt dit voor veel stress.

Open mond en tanden knarsen
Paarden uitten stress die veroorzaakt wordt door pijn of verwarring (door onduidelijke training) vaak door het openen en open houden van de mond en het knarsen van de tanden. Het strak vastmaken van de neusriem zorgt er ook voor dat het paard deze natuurlijke uitingen van pijn en stress niet kan tonen doordat zijn kaken- en tongbewegingen ernstig worden beperkt. Hierdoor kunnen met een te strakke neusriem veel pijn en trainingsproblemen worden verhuld, wat erg negatieve gevolgen heeft op het welzijn van het paard.

Uit recente onderzoeksresultaten is naar voren gekomen dat paarden die een strakke neusriem dragen fysiologische stress reacties ondergaan, gevoeliger zijn voor de druk van het bit en mogelijk een gereduceerde doorbloeding hebben (McGreevy et al., 2012). Het is daarom het standpunt van de ISES dat in het belang van het welzijn van paarden het gebruik van strakke, vernauwende en daarmee blessure gevende neusriemen niet wordt toegestaan in training en op wedstrijden.Paarden moeten op zo’n manier getraind worden dat ze ontspannen zijn tijdens het trainen en de wedstrijden. Een van de indicaties hiervoor is een gesloten, ontspannen mond- en tonghouding ook met een voldoende losse neusriem (McGreevy & McLean, 2007; ISES, 2011).

Hoe strak hoort een neusriem
Of je neusriem correct is vastgemaakt kun je controleren door twee vingers zacht tussen de neusriem en het neusbeen (aan de bovenzijde midden op de neus) van het paard te schuiven. Let erop dat er hierbij wordt uitgegaan van de omvang van de wijsvinger en middelvinger van de gemiddelde volwassene op het tweede gewricht is 1.59 × 3.87 × 9.89 cm (McGreevy et al., 2012). Veel vrouwenvingers zijn kleiner en smaller dan dit, waardoor zij bij het meten dus meer ruimte moeten hebben dan de twee vingers.
Deze ruimte onder de neusriem geeft het paard de mogelijkheid om conflict gedrag (als gevolg van pijn en/of stress door onjuiste training) te uitten en komt hiermee overeen met de principes van ethisch verantwoord paardrijden.

Adviezen van de ISES

• De International Society for Equitation Science (ISES) beveelt aan dat alle paardensport disciplines erop toe moeten zien dat de neusriemen van paarden gecontroleerd worden op de middellijn van het neusbeen.
• Om de meting eerlijk en objectief te laten zijn is het verstandig gebruik te maken van een meetinstrument wat onder de neusriem geplaatst kan worden voor dit doel (bijvoorbeeld http://www.equidaewelfare.com). Het meetinstrument moet zonder kracht onder de neusriem worden geschoven en moet duidelijk afgetekend zijn om de juiste mate van losheid van de neusriem aan te geven, welke overeenkomt met de gemiddelde omvang van twee volwassen vingers. Ruiters moet geadviseerd en gemotiveerd worden om hetzelfde meetinstrument te gebruiken.

[youtube]http://youtu.be/H7DkQ_v48pM[/youtube]

Conclusies

• Het te strak vastmaken van een neusriem heeft negatieve gevolgen voor het welzijn van een paard.
• De juiste mate van strakheid van de neusriem is wanneer er twee ruime vingers onder de neusriem geschoven kunnen worden (zonder kracht) op het neusbeen van het paard.
• De oplossing voor een paard met ‘mondproblemen’ mag nooit gezocht worden in het nog strakker doen van de neusriem. Een inadequate mondhouding is altijd een resultaat van pijn en /of stress (verwarring door training).